İleri geri yıldız üçgen ve sürekli çalışan kumanda devresi

Read Time:5 Minute, 9 Second

İleri geri yıldız üçgen ve sürekli çalışan kumanda devresinin çalışma mantığı şu şekildedir.

Sistemde bir adet start ve bir adet stop butonu kullanılacaktır. Start butonuna basıldığında motor ileri yönde dönmeye başlayacaktır. İleri yönde çalışmaya başlayan motor ilk anda yıldız çalışacaktır ve 30 saniye sonra kendiliğinden üçgene geçecektir.

İleri yönde üçgene geçtikten 1 dakika sonra motor kendiliğinden geri yönde çalışmaya başlayacaktır. Geri yönde çalışan çalışan motor ilk önce yıldız çalışacak ve 30 saniye sonra kendiliğinden üçgene geçecektir. Geri yönde üçgen çalışmaya geçtikten 1 dakika sonra motor tekrar ileri yönde yıldız üçgen çalışacaktır. Ve ileri yönde üçgene geçtikten 1 dakika sonra motor tekrar geri yönde yıldız üçgen çalışacaktır. Stop butonuna basılana kadar sistem bu şekilde periyodik olarak çalışmaya devam edecektir.

Kumanda devresinin yapılışı

Kumanda fazından bir kablo alarak stop butonu kapalı kontak (NC) girişine bağlantı yapıyoruz. Stop butonu kapalı kontak (NC) çıkışından kablo alarak start butonu açık kontak (NO) girişine bağlantı yapıyoruz. Start butonu açık kontak (NO) çıkışından çıkarak R1 mühürleme rölesinin A1 ucuna bağlantı yapıyoruz. R1 rölesinin A2 ucuna ise nötr bağlantısı yapıyoruz. Sistemde kullanılan röle ve zaman röleleri A1 ve A2 bobin uçları 220 volt a.c ile çalışmaktadır.

Daha sonra stop butonu çıkışından yada start butonu girişinden bir kablo alıyoruz mühürleme yapacağımız rölenin R1 com ucuna bağlıyoruz. R1 rölesinin açık kontak (NO) ucundan çıkarak mühürleme yapacağımız start butonu çıkış ucuna bağlantı yapıyoruz. Böylelikle mühürleme devreside bitmiştir.

Ardından start butonu çıkışından bir kablo daha alıyoruz. Bu kabloyu zaman rölesi 1 ortak ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 1 kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak geri kontaktörünün kapalı kontak girişine bağlıyoruz. Geri kontaktörünün kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak ileri kontaktörünün A1 ucuna bağlıyoruz. İleri kontaktörünün A2 ucuna ise nötr bağlantısı yapıyoruz.

Daha sonra zaman rölesi 1 ortak ucuna bağalantı yaptığımız için projede burada işlem yapmıyoruz. Ardından zaman rölesi 1 açık kontak (NO) ucundan çıkarak ileri kontaktörünün kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. İleri kontaktörünün kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak geri kontaktörünün A1 ucuna bağlıyoruz. Geri kontaktörünün A2 ucuna ise nötr bağantısı yapıyoruz.

Zaman rölesi 1 açık kontak çıkışından bir kablo daha alarak zaman rölesi 3 A1 ucuna bağlıyoruz. ZR 3 A2 ucuna ise nötr bağlantısı yapıyoruz.

Zaman rölesi 1 ortak ucundan bir kablo alarak zaman rölesi 3 ortak ucuna bağlantı yapıyoruz. ZR 3 kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak zaman rölesi 1 A1 ucuna bağlıyoruz. Daha sonra zaman rölesi 1 A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.

ileri geri yıldız üçgen sürekli çalışma kumanda devresi

Yıldız Üçgen Kumanda Devresi

Zaman rölesi 3 ortak ucundan bir kablo çıkartarak ileri ve geri kontaktörlerin açık kontak (NO) uçlarına bağlantı yapıyoruz. İleri kontaktörünün açık kontak (NO) çıkışından çıkarak geri kontaktörünün açık kontak (NO) çıkışına bağlıyoruz.

Aynı yerden kablo çıkartarak zaman rölesi 2 ortak ucuna bağlantı yapıyoruz. Zaman rölesi 2 kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak .Üçgen kontaktörünün kapalı kontak (NC) girişine bağlantı yapıyoruz. Üçgen kontaktörü kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak yıldız kontaktörünün A1 ucuna bağlantı yapıyoruz. Ardından yıldız kontaktörünün A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.

Daha sonra zaman rölesi2 ortak ucundan bir kablo çıkartıyoruz ve bu kabloyu zaman rölesi 2 A1 ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 2 nin A2 ucuna ise nötr bağlantısı yapıyoruz. ZR 2 nin ortak ucuna bağlantı yaptığımız için projede bu kısmı yapmıyoruz. Zaman rölesi 2 açık kontaktan çıkarak üçgen kontaktörünün A1 ucuna bağlantı yapıyoruz. Üçgen kontaktörün A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz. Böylelikle kumanda devre hazırlanışı bitmiştir.

Devrenin Çalışması

Kumanda sigortasını kaldırıyoruz. Elektrik gerilimi sigortadan çıkarak stop butonu girişine geliyor. Stop butonu kapalı kontak olduğu için stop butonuna basmıyorsak elektrik gerilimi çıkarak start butonu girişine geliyor. Start butonu açık kontak olduğu için elektrik gerilimi geçemiyor.

Start butonuna basınca açık olan kontağını kapatarak elektrik gerilimi geçiyor ve röle 1 A1 ucuna geliyor. R1 A2 ucuna sabit nötr verdiğimiz için röle çeker. Röle çekince kontakları yer değiştirir. Röle çektiğinde açık olan kapatarak elektrik gerilimini kendi kontağı üzerinden de almaya başlar. Elimizi start butonundan kaldırınca elektrik gerilimi R1 rölesinin kapanan kontağı üzerinden devam eder.

Zaman röleleri düz zaman rölesi on delay kullanılmıştır. Bu nedenle ZR1 kapalı kontağından elektrik gerilimi geçer. Geri kontaktörü çekili değil ise kontağı kapalı olduğu için elektrik gerilimi geçer ve ileri kontaktörü A1 ucuna enerji gelir. Dolayısıyla kontaktör çeker. Motor ileri yönde çalışmaya başlar. Bu esnada zaman rölesi saymaya başlar. İleri kontaktörü çekince açık kontağını kapatır ve motor yıldız çalışmaya başlar. Aynı esnada zaman rölesi 2 de enerjilenir ve saymaya başlar. Zaman rölesi 2 ayarlanan süre sonunda yıldız kontaktörü önündeki kapalı kontağını açar. Üçgen kontaktörü önündeki açık olan kontağını kapatır.

Daha sonra zaman rölesi 1 ayarlanan süre sonunda kapalı kontağını açar ve ileri kontaktörü durur. Zaman rölesi 1 açık kontağını kapatır ve motor geri yönde çalışmaya başlar. Bu esnada ileri kontaktörü kapattığı kontağını açar. Geri kontaktörü çektiği için açık kontağını kapatır ve yıldız üçgen devresi yine baştan çalışmaya başlar. Önce yıldız kontaktörü çeker sonra ayarlanan süre sonunda yıldız kontaktörü bırakır üçgen kontaktörü çeker.

Daha sonra zaman rölesi 3 ayarlanan süre sonunda sistemi resetler ve tekrar motor ileri yönde aynı işlemleri yapmaya başlar. Bu işlem stop butonuna basana kadar çalışmaya devam eder.

Devrede kullanılan malzemeler

Kumanda devresinde bir adet stop butonu ve bir adet start butonu kullanılmıştır.

1 adet 220 volt bobinli röle ve 4 adet 220 volt bobinli kontaktör kullanılmıştır. Sistemin yıldız üçgen çalışması ve ileri geri zaman ayarı yapılabilmesi için toplamda 3 adet düz zaman rölesi on delay kullanılmıştır.

Güç devresi yapılışı

3 faz sigortadan çıkarak ileri ve geri kontaktörlerin L1 L2 L3 uçlarına bağlantı yapıyoruz. İleri kontaktörünün T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun U V W uçlarına bağlıyoruz. Geri kontaktörünün T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun W V U uçlarına bağlıyoruz. Yazmış olduğum sıralamaya göre bağlantı yaparsanız sorun olmadan motor çalışacaktır.

Daha sonra dan yıldız kontaktörünün L1 L2 L3 uçlarına kablo ile körü atıyoruz. Yıldız kontaktörünün T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun Z X Y uçlarına bağlıyoruz. Üçgen kontaktörünün L1 L2 L3 uçlarına asenkron motorda U V W uçlarına denk gelen ileri veya geri kontaktör çıkışından bağlantı yapılır. Daha sonra Üçgen kontaktörünün T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun Z X Y uçlarına bağlantı yapıyoruz. Ve böylelikle güç devreside bitmiştir.

Yazmış olduğumuz makalenin videosu youtube kanalımızda mevcuttur. Aklınıza takılan sorular var ise youtube kanalımızdan bizlere ulaşabilir, videolarımızı izleyebilir, abone olabilirsiniz. https://www.youtube.com/@elektrikegitimi/featured