Üç fazlı asenkron motorun zaman ayarlı çalışıp durması
Üç fazlı asenkron motor aşağıdaki istekleri sağlayacak şekilde çalıştırılacaktır.
1- Sisteme bir başlatma ve bir durdurma butonu ile kumanda edilecektir.
2- Başlatma butonuna basıldıktan 10 saniye sonra motor çalışmaya başlayacaktır.
3- Üç fazlı asenkron motor 15 saniye çalıştıktan sonra otomatik olarak duracaktır.
4- Üç fazlı asenkron motor 10 saniye sonra tekrar çalışmaya başlayacaktır.
5- Durdurma butonuna basılıncaya kadar sistem yukarıda sayılan periyodik çalışmasını sürdürecektir.
Yukarıda yazmış olduğumuz üç fazlı asenkron motorun çalışma prensibinin kumanda devresi yapımını sizlere anlatacağım.
Devreye başlamadan önce sizlere dip not olarak belirtmek isterim. Kumanda devresi sigortası ile güç devresi sigortalarını ayrı kullanmanızı tavsiye ederim.
Kumanda Devresi Yapılışı
Şebeke den aldığımız faz ucunu kumanda sigorta girişine bağlıyoruz. Ardından kumanda sigortasının çıkış kısmından kablomuzu alarak stop butonu girişine ( NC kontak 1 nolu uç ) bağlıyoruz. Stop butonu ( NC ) kapalı kontak 2 nolu uçtan kablomuzu çıkartarak, Start butonu (NO) açık kontak 3 nolu uca bağlantı yapıyoruz. Ardından start butonu (NO) açık kontak 4 nolu uçtan çıkarıyoruz ve M rölesinin A1 ucuna bağlantı yapıyoruz. M rölesinin A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.
Sistemin sürekli çalışması için mühürleme devresi yapmalıyız. Bunun için ise stop butonu çıkışından yada start butonu girişinden kablo almamız gerekmektedir. Biz start butonu girişi (NO) 3 nolu açık kontaktak bir tane kablo alalım mühürleme yapacağımız rölenin com ucuna bağlantı yapıyoruz.
M rölesinin com karşılığı olan (NO) açık kontak çıkışından kablo alarak mühürleme yapacağımız start butonu çıkışı (NO) açık kontak 4 nolu uca bağlantı yapıyoruz. Ve böylelikle mühürleme devresini yapmış bulunmaktayız.
Devremize devam edecek olursak start butonu çıkışı (NO) 4 nolu açık kontaktan bir kablo çıkartarak Zaman rölesi 2 nin com yani ortak ucuna bağlantı yapıyoruz. Zaman rölesi 2 nin (NC) kapalı kontak ucundan çıkarak zaman rölesi 1 in A1 ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 1 in çalışması için A2 ucuna ise nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz.
Bu sefer devremize devam etmek için Zaman rölesi 2 nin com yani ortak ucundan kablo çıkartıyoruz ve bu kabloyu zaman rölesi 1 in com yani ortak ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 1 in (NO) açık kontak ucundan çıkarak motor kontaktörümüzün A1 ucuna bağlıyoruz. Motor kontaktörümüzün A2 ucuna ise nötr bağlantısını yapıyoruz.
Ardından zaman rölesi 1 in açık kontaktan bir kablo alıyoruz ve bu kabloyu zaman rölesi 2 nin A1 ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 2 nin çalışması için A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz. Bu devrede zaman rölesi 1 10 saniye ayarlanmıştır. Zaman rölesi 2 ise 15 saniye olacak şekilde ayarlanmıştır.
Sistem Nasıl Çalışır
İlk önce kumanda sigortasını kaldırıyoruz. Ardından start butonuna basıyoruz ve açık olan start butonu kontağını kapatır. Dolayısıyla kapanan kontaktak elektrik akımı geçerek M rölesinin A1 ucuna enerji gelir. M rölesinin A2 ucuna zaten sabit nötr bağlantısı yaptığımız için röle bobinlerinde 220 volt gerilim gelir. Ve gerilim geldiği için röle bobinlerinde manyetikleşme oluşup nüve çeker. Ve kontaklar yer değiştirir. Mühürleme olarak kullandığımız açık kontak kapanır dolayısıyla kapalı kontak olur.
Elimizi start butonundan çekince start butonu kontağını açar fakat devre durmaz. Durmama nedeni ise m rölesi açık kontağını kapatarak start butonunu mühürlemiş olur. Dolayısıyla elektrik akımını kendi kontağı üzerinden geçirerek sistemin sürekli çalışması sağlanmış olur.
Aynı anda elektrik gerilimi zaman rölesi 2 nin kapalı kontağından geçerek zaman rölesi 1 i enerjilendirir. Enerjilenen zaman rölesi 1 zaman saymaya başlar. 10 saniye zaman sayan zaman rölesi 1. 10 saniye sonra devremizde kullandığımız açık kontağını kapatır ve motor kontaktörünün A1 ucuna enerji gider. Motor kontaktörünün A2 ucuna sabit nötr bağlantısı yaptığımız için kontaktör çeker.
Motor kontaktörü çekince 3 fazlı asenkron motor dönmeye başlar. Aynı esnada motor kontaktörü çektiğinde zaman rölesi 2 A1 ucuna da enerji gider. Zaman rölesi 2 nin de A2 ucuna sabit nötr verildiği için zaman rölesi 2 saymaya başlar.
Bizim devremizde motor 15 saniye çalışması istenilmişti. Zaman rölesi 2 üç fazlı asenkron motor çalışma süresini ayarlar ve devreyi sıfırlar. Zaman rölesi 2 15 saniye saydıktan sonra zaman rölesi 1 önündeki kontağını açar. Ve zaman rölesi 1 in enerjisi kesilir. Zaman rölesi 1 in enerjisi kesilince kapatmış olduğu kontağını eski haline alır. Ve motor durur ayrıca zaman rölesi 1 ye enerji gitmez. Zaman rölesi 2 ye enerji gitmeyince açmış olacan kontağını kapatır. Dolayısıyla zaman rölesi 1 tekrar saymaya başlar. Bu işlem stop butonuna basılana kadar devam eder.
Aslında kolayı var
Bu tarz devreler okulda öğretmenler tarafından istenilmektedir. Fakat güncel hayatta motorun bu sistemde çalışması için devre yapmaya gerek yoktur. Flaşör modda çalışan bir zaman rölesi kullanabilirsiniz.
Youtube kanalımız
Aklınıza takılan soru ve görüşleriniz var ise https://www.youtube.com/channel/UCqgpgIpP2Q0VwHZ_kvnA50Q/featured kanalına ulaşabilirsiniz. Ayrıca yazmış olduğumuz makalenin çizimi ve uygulama videosu kanalımızda mevcuttur.
Average Rating