Elektriksel ve butonsal kilitlemeli ileri geri kumanda devresi
Elektriksel ve butonsal kilitlemeli sağ ve sol kumanda devresi yapımı.
3 fazlı yıldız bağlı asenkron motorun aşağıdaki istekleri sağlayacak güç ve kumanda devresini çizelim.
Sistemde hem elektriksel hemde butonsal kilitleme kullanılacaktır.
Birinci butona basıldığında motor sağa doğru dönerken kırmızı lamba yanacaktır.
İkinci butona basıldığında motor sola doğru dönecek ve yeşil lamba yanacaktır.
Sistemde her hangi bir anda stop butonuna basıldığında sistem duracak ve sarı lamba yanacaktır.
Elektriksel ve butonsal kilitlemeli kumanda devresi yukarıda yazmaktadır. Bizde istenilen sisteme göre kumanda devresini anlatalım.
Elektriksel ve butonsal kilitlemeli kumanda devresi yapılışı
Elektriksel ve butonsal kilitlemeli devreye başlamadan önce dip not olarak sizlere söylemek istediğim kumanda sigortası ile güç sigortasını ayrı kullanmanızdır.
Kumanda sigortasının girişine şebekeden faz bağlantısını gerçekleştirelim. Kumanda sigorta çıkışından kablomuzu alarak termik röle 95 nolu (NC) kapalı kontak girişine bağlantı yapıyoruz. Termik rölenin 96 (NC) kapalı kontak çıkışından çıkarak stop butonu 1 nolu (NC) kapalı kontak girişine bağlantı yapıyoruz. Stop butonu 2 nolu (NC) kapalı kontaktan iki adet kablo çıkartarak ilk önce sağ taraf start butonu kapalı kontak (NC) girişine ve sağ taraf start butonu (NO) girişine bağlantı yapıyoruz.
Şimdi burada sistemi sırasıyla anlatacağım. Öncelikle asenkron motorun sağ tarafa dönen devresini yapalım. Sağ taraf start butonu açık kontak (NO) çıkışından bir adet kablo alarak sol taraf start buton kapalı kontak (NC) girişine bağlantı yapıyoruz. Ardından sol taraf start butonu kapalı kontak (NC) çıkışından kablo alarak sol kontaktörün kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Sol kontaktör kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak sağ kontaktörünün A1 ucuna bağlıyoruz. Kontaktörün çalışması için A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.
Sırada sistemin sürekli çalışması için mühürleme yapmamız gerekmektedir. Dolayısıyla bu devrede hem sağ kontaktörüne hemde sol kontaktörüne mühürleme yapmamız gerekecektir.
İlk işlem sağ kontaktörü olduğu için bu sisteme mühürleme yapalım. Stop butonu çıkışından yada sağ start butonu açık kontak girişinden kablo alıyoruz. Aldığımız bu kabloyu mühürleme yapacağımız kontaktörün yani sağ kontaktörünün açık kontak (NO) girişine bağlıyoruz. Sağ kontaktörün bağladığımız açık kontak (NO) çıkışından kablo alarak mühürleme yapacağımız sağ start butonu açık kontak (NO) çıkışına bağlıyoruz. Ve böylelikle sağ kontaktör mühürleme devresini yapmış bulunmaktayız.
Motorun sola çalıştırılması
Sıradaki işlem ise motorun sola çalıştırılması. Sağ start butonu kapalı kontak (NC) çıkışından kablo alarak sol start butonu açık kontak (NO) girişine bağlantı yapıyoruz. Ardından sol start butonu açık kontak (NO) çıkışından çıkarak sağ kontaktör kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Sağ kontaktör bağladığımız kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak sol kontaktörün A1 ucuna bağlıyoruz. Sol kontaktörün çalışması için A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz.
Şimdi mühürlemesini yapalım. Sağ start butonu kapalı kontak (NC) çıkışından yada sol sart butonu açık kontak (NO) girişinden kablo alarak mühürleme yapacağımız kontaktörün yani sol kontaktörün açık kontak (NO) girişine bağlıyoruz. Sol kontaktörün bağladığımız açık kontak (NO) çıkışından çıkarak sol start butonu açık kontak (NO) çıkışına bağlıyoruz. Ve böylelikle mühürleme devremizde hazır olmuş oluyor.
Uyarı ışıkları nasıl bağlanır
Bizden istediği motor sağa dönerken kırmızı ışık yanacaktır. Yapmamız gereken işlem ise sağ kontaktör A1 ucundan bir kablo alıyoruz kırmızı ikaz ışığı x1 ucuna bağlıyoruz. Kırmızı ikaz ışıın x2 ucuna ise nötr bağlantısı yapıyoruz ve motor sağa dönerken kırmızı ışığımız yanacaktır.
Motor sola dönerken yeşil ışık yanacaktır. Yapmamız gereken ise sol kontaktörün A1 ucundan bir kablo çıkartıyoruz bu kabloyu yeşil ikaz ışığın x1 ucuna bağlıyoruz. Yeşil ikaz ışığın x2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz. Motor sola dönerken yeşil ışık yanacaktır.
En son olarak motorlar dönmüyorken sarı ışık yanması istenilmişti. Burada yapmamız gereken ise Stop butonu kapalı kontak (NC) çıkışından kablo çıkartıyoruz. Bu çıkartığımız kabloyu sağ kontaktörün kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Sağ kontaktörün kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak sol kontaktörün kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Sol kontaktörün kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak sarı ikaz ışığın x1 ucuna bağlıyoruz. Sarı ikaz ışığın x2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.
İki kontaktör çekmediği zaman kontaklar kapalı olduğu için elektrik gerilimi geçip sarı ikaz ışığımız yanacaktır. Kontaktörlerden sadece bir tanesi çekince kapalı kontağını açacağı için elektrik gerilimi geçmeyip sarı ikaz ışığımız yanmayacaktır.
Sistem nasıl çalışır
Kumanda sigortamızı kaldırıyoruz. Eğer termik rölemiz kurulu ise elektrik gerilimi termik rölenin kapalı kontağından geçer. Ve stop butonu girişine gelir. Stop butonuda basılı değil ise kapalı kontak olduğu için elektrik gerilimi start butonların girişine gelir.
Şimdi biz sağ start butonuna bastığımızda kapalı kontağını açar. Ve motorun sola dönmesi için elektrik gerilimini keser. Bu esnada açık kontağını kapatır ve sol start butonu kapalı kontak girişine gerilim gelir. Sol start butonu basıl değil ise ve sol kontaktörü çekili değil ise sağ kontaktörü çeker. Ve motor sağ yönde döner ayarıca kırmızı ikaz ışığımız yanar.
Sağ kontaktörü çekince start butonu altındaki açık kontağını kapatır. Elimizi start butonundan çektiğimizde elektrik gerilim mühürleme kontağından devam eder. Stop butonuna basılınca sistem durur.
Sağ start butonu basıl değil ise kapalı kontağından elektrik gerilimi sol start butonu açık kontak girişine gelir. Sol start butonuna basıldığında açık kontağını kapatır. Sağ kontaktörü çekmiyorsa kontağı kapalı olacak ve sol kontaktörü çekecektir. Sol kontaktörü çekince mühürleme açık kontağını kapatacaktır. Elimizi start butonundan çekince mühürleme üzerinden devreyi tamamlayacaktır. Sol kontaktör çekince yeşil ikaz ışığımız yanacaktır. Stop butonuna basınca sistem duracaktır.
İki kontaktörde çekmeyince sağ ve sol kapalı kontaklar kapalı olacağı için sarı ikaz ışığı yanacaktır. Sistem bu şekilde çalışmaktadır. Aklınıza takılan sorular var ise https://www.youtube.com/channel/UCqgpgIpP2Q0VwHZ_kvnA50Q youtube kanalımıza ulaşabilirsiniz.
Ayrıca yazmış olduğumuz devrenin videosunu izlemek isterseniz https://www.youtube.com/watch?v=sYKH7f8Al4g linkine tıklayabilirsiniz.
Güç devresi yapılışı
Üç faz sigortamızın girişine şebekeden bağlantısını yapıyoruz. Güç sigortası çıkışından çıkarak önce sağ kontaktörünün L1 L2 L3 kısmına bağlıyoruz. Yine güç sigortası çıkışından kablo alarak Sol kontaktörünün L1 L2 L3 kısmına bağlıyoruz. Daha sonra sağ kontaktörün T1 T2 T3 uçlarını termik L1 L2 L3 kısmına bağlıyoruz. Sol kontaktörün T1 ucunu termik giriş L2 ucuna, sol kontaktörün T2 ucunu termik girişi L3 girişine bağlıyoruz. Son olarak sol kontaktörün T3 ucunu termik girişi L1 kısmına bağlıyoruz. En son olarak Termik çıkışı T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun U V W uçlarına bağlıyoruz. Güç devresi bu şekilde bağlanılmaktadır.
Average Rating