Rulmanlar da son ek sembolleri ne anlama gelir

Read Time:5 Minute, 57 Second

Rulman larda son ek sembolleri orjinal veya mevcut standart rulmandan farklı olan tasarım. Değişken veya özellikleri göstermek için kullanılır. En yaygın kullanılan bazı son eklerin anlamları aşağıda listelenmiştir.

CN : Normal iç boşluk. Sadece azaltılmış veya farklı boşluk değerini göstermek için ilave bir harf ile gösterilir.

CS : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Temaslı sızdırmazlık elemanları NBR kauçuktan yapılmıştır.

2CS : Rulmanın her iki tarafında CS temaslı sızdırmazlık elemanları.

CS2 : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli floro kauçuktan (FKM) temaslı sızdırmazlık elemanı yapılmıştır .

2CS2 : Rulmanın her iki tarafında CS2 temaslı sızdırmazlık elemanları.

CS5 : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli hidrojenize. NBR kauçuktan (HNBR) yapılmış temaslı sızdırmazlık elemanı.

2CS5 : Rulmanın her iki tarafında CS5 temaslı sızdırmazlık elemanları.

Rulman Boşluğu

C1 : Rulman boşluğu C2’den küçük.

C2 : Rulman boşluğu normal boşluktan (CN) daha küçük.

C3 : Rulman boşluğu normal boşluktan (CN) daha büyük.

C4 :Rulman boşluğu C3’den daha büyük.

C5 : Rulman boşluğu C4’den daha büyük.

F :İşlenmiş çelik veya özel dökme demirden kafes. Yuvarlanma elemanından merkezlenmiş.

FA : İşlenmiş çelik veya özel dökme demirden kafes. Dış bilezikten merkezlenmiştir.

FB : İşlenmiş çelik veya özel dökme demirden kafes, iç bilezikten merkezlenmiş.

G.. : Gres doldurulmuştur. Dolayısıyla ikinci harf gresin sıcaklık aralığını, üçüncü harf ise içindeki gresi belirtir. bu üç harfli gres kodunu takip eden rakam, standarttan farklı olan dolum oranını gösterir. 1, 2 ve 3 rakamları standarttan az, 4’den 9’a kadar olanlar ise standarttan fazla dolumu belirtir.

H : Çelikten preslenmiş geçme kafes, sertleştirilmiş.

HT : Yüksek sıcaklıklar için gres doldurulmuştur. HT veya HT’yi takip eden iki rakam içerisindeki gresi belirtir. Doldurma oranı HTxx den sonra yer alan harf veya harf/rakam kombinasyonu ile gösterilmektedir.

J : Çelik saçtan preslenmiş kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiş sertleştirilmemiş.

K : Konik delik, koniklik 1:12

K30 : Konik delik, koniklik 1:30

LHT : Düşük yada yüksek sıcaklıklar için gres doldurulmuştu. LHT veya LHT’yi takip eden iki rakam içindeki gresi belirtir. Doldurma oranı LHTxx den sonra yer alan harf veya harf/rakam kombinasyonu ile gösterilmektedir.

LS : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli veya takviyesiz. Temaslı sızdırmazlık elemanı NBR kauçuk veya poliüretandan (AU) yapılmıştır.

2LS : Rulmanın her iki tarafında LS temaslı sızdırmazlık elemanları.

LT : Düşük sıcaklıklar için gres doldurulmuş. Dolayısıyla LT veya LT’yi takip eden iki rakam içindeki gresi belirtir. Doldurma oranı LTxx’den sonra yer alan harf veya harf/rakam kombinasyonu ile gösterilmektedir.

Rulmanlar da son ek sembolleri ne anlama gelir

Prinç işlenmiş rulmanlar

M : Prinçten işlenmiştir. Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

MA : Prinçten işlenmiştir. Kafes dış bilezikten merkezlenmiştir.

MB : Prinçten işlenmiştir. Kafes iç bilezikten merkezlenmiştir.

ML : Prinçten yekpare kafes pencere tipi iç veya dış bilezikten merkezlenmiştir.

MT : Orta sıcaklıklar için gres doldurulmuştur. Dolayısıyla MT veya MT’yi takip eden iki rakam içindeki gresi belirtmektedir. Doldurma oranı MTxx’den sonra yer alan harf veya harf/rakam kombinasyonu ile gösterilmektedir.

N : Dış bilezikte segman kanalı.

NR : Segman dahil olmak üzere dış bilezikte segman kanalı.

P : Enjeksiyonla kalıplanmış cam elyaf takviyeli poliamid (PA66). Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

PHA : Enjeksiyonla kalıplanmış cam elyaf takviyeli polietereterketon (PEEK). Kafes dış bilezikten merkezlenmiştir.

RS : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli veya takviyesiz. Temaslı sızdırmazlık elemanı NBR kauçuktan yapılmıştır.

Rulmanlarda son ek sembolleri

2RS : Rulmanın her iki tarafında RS temaslı sızdırmazlık elemanları.

RSH : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Temaslı sızdırmazlık elemanı NBR kauçuktan yapılmıştır.

2RSH : Rulmanın her iki tarafında RSH temaslı sızdırmazlık elemanları.

RSL : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Düşük sürtünme temaslı sızdırmazlık elemanı NBR kauçuktan yapılmıştır .

2RSL : Rulmanın her iki tarafında RSL temaslı sızdırmazlık elemanları.

RS1 : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Temaslı sızdırmazlık elemanı NBR kauçuktan yapılmıştır .

2RS1 : Rulmanın her iki tarafında RS1 temaslı sızdırmazlık elemanları.

RS1Z : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Temaslı sızdırmazlık elemanı ve diğer tarafında kapak NBR kauçuktan yapılmıştır.

RS2 : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli floro kauçuktan. Temaslı sızdırmazlık elemanı (FKM) yapılmıştır.

2RS2 : Rulmanın her iki tarafında RS2 temaslı sızdırmazlık elemanları.

RZ : Rulmanın bir tarafında çelik saç takviyeli. Temassız sızdırmazlık elemanı NBR kauçuktan yapılmıştır.

2RZ : Rulmanın her iki tarafında RZ temassız sızdırmazlık elemanları.

TN : Enjeksiyonla kalıplanmış poliamid 66 (PA66). Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

TNH : Ekjeksiyonla kalıplanmış, cam elyaf takviyeli polietereterketon (PEEK). Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

TN9 : Cam elyaf takviyeli poliamid 66 (PA66) ekjeksiyonla kalıplanmıştır. Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

V : Kafessiz rulman.

WT : Hem yüksek hem de düşük sıcaklıklar için gres doldurulmuştur. WT veya WT’yi takip eden iki rakam içindeki gresi belirtir. Standart dışı doldurma oranı WTxx’den sonra yer alan harf veya harf/rakam kombinasyonu ile gösterilmektedir.

W64 : Katı yağlayıcı.

Y : Prinç saçtan preslenmiş. Kafes yuvarlanma elemanından merkezlenmiştir.

Z : Rulmanın bir tarafında saçtan kapak yapılmıştır.

2Z : Rulmanın her iki tarafında Z kapakları.

Rulman seçimi

Yukarıda sizlere rulmanların son ek olan kısımda bulunan kodlara ait açıklamaları yazdım. Rulmanlar kullanılan sınıflara göre seçilmektedir. Dolayısıyla rulman seçimini motor üreticileri, redüktör üreticileri gibi firmalar seçmektedir. Bu nedenle bakım kısmına geldiğimizde ekipmanı söktüğümüz zaman içerisinde çıkan rulmana göre aynısının değişimini yapmaktayız.

Rulman değişimi esnasında çıkan rulman, misal metal kapak ise metal kapak rulman takılmalıdır. Dolayısıyla rulman boşluğu c3 rulman ise bizde c3 boşluklu rulman takmalıyız. Fabrikalarda genellik C3 rulman boşluklu rulman kullanılmaktadır. Diğer boşluklu rulmanlar özel ekipmanlarda kullanılmaktadır.

Büyük motorlarda ise arka kapakta seramik rulman mevcuttur. Dolayısıyla sürtünme kaynaklı oluşabilecek sorunları ortadan kaldırır.

Yağlamalı motorlarda rulmanın tek tarafında kapak olmamalıdır. Ayrıca motor yağlar iken motor kullanıma göre yağ seçimi yapılmalıdır.

Rulmanlarda Kullanım Ömrü

Nominal rulman ömrü

Bir rulmanın ömrü verilen dönme hızında bilezik veya yuvarlanma elemanları yüzeylerinde yorulma aşınması izleri görülmeksizin rulmanın dayanabileceği toplam dönme sayısı veya işletme saatidir. Dolayısıyla bu ömür değeri aşağıdaki formülü kullanarak rulman tipi, yük ve hızın fonksiyonu olarak hesaplanabilmektedir.

L₁₀= (C/P)^p
L₁₀ : Milyon devir cinsinden rulman ömrü
C : Newton cinsinden dinamik yük sayısı
P : Newton cinsinden dinamik eşdeğer yük
p : Bu değer bilyalı rulmanlar için her zaman 3, makaralı rulmanlar için ise her zaman 10/3 dür.

Rulmanlar da bakımı, değişimi

Genellikle fabrikalar da motor söküldüğü zaman rulman kontrolü yapılmalıdır. Kontrol esnasında şüpheli durum var ise rulman değişimi yapılmalıdır. Ayrıca sökülen motorda ise ön ve arka kapak kontrolü yapılmalıdır. Dolayısıyla kapaklar da hasar var ise tornaya gönderilmelidir. Yada tamir olmayacak gibi ise yeni kapak takılmalıdır. Dolayısıyla kapaklar kontrol edilmez ise yeni rulman takılsa dahi sorun devam edecektir. Vibrasyon ölçümlerinde sorun gözükecektir.

Rulman değişimlerinde çektirme kullanılmaktadır. Ayrıca rulman takma işleminde ise günümüzde nadir de olsa eskiden çok kullanılan yağ ısıtma ile yapılırdı. Bu metot eskide kaldı. Dolayısıyla bu yöntem ile rulman kızgın yağ içine konurdu. Sıcak yağ içerisinde rulman genişler ve ısı eldiveni ile rotora takılırdı.

Şimdilerde ne çok kullanılan rulman ısıtma cihazları ile rulman değişimi yapılıyor. Rulman ısıtma cihazına rulmanı koyduğumuzda rulman ısısını ölçecek termostatı iç bileziğe takıyoruz. Termostat dış bileziğe takılır ise ısı kontrolü yanlış olmuş olur. Bu nedenle iç bilezik 110 derece ölçerken dış bilezikten 120-130 derece ölçüm alınır buda rulman içerisindeki yağın özelliğinin gitmesine neden olur. Bundan dolayı rulmana göre ısı değer doğru seçilmelidir.

Ayrıca rulman ısıtma işleminden sonra rulman soğutulmaya bırakılmalıdır. Rulman soğuduktan sonra yağ ilavesi yapılmalıdır. Rulman sıcak iken yağ takviyesi yapılırsa yağ eriyecek ve özelliğini kaybedecek. Bu nedenle rulmana yağ ilavesi rulman soğukken yapılmalıdır. Kapaklar takılırken yine rulmanların soğuk olması uygun olacaktır. Aksi taktirde rulman genleştiği için kapak zor takılacak ve kapağa zarar verecektir.

Ayrıca elektrik konuları hakkında bilgi almak için linkini tıklayabilirsiniz. https://www.youtube.com/@elektrikegitimi