Asenkron motorun dinamik fren ile durdurulması

Read Time:2 Minute, 54 Second

Asenkron motorlarda acil durması istenen yerlerde dinamik frenleme devresi kullanılmaktadır. Dinamik frenleme motor sargılarına uygulanan doğru akımdır.

Motorların acil durdurulması için ister dinamik frenleme devresi yapabilirsiniz. İsterseniz motor pervane arkasına fren bobini koyabilirsiniz.

Öncelikle sizlere dinamik frenleme devresinden bahsedeyim. Devrede bir adet durdurma fren butonu kullanılmaktadır. Bu buton da bir adet kapalı kontak bir adette açık kontak mevcuttur. Sistemi çalıştırmak için açık kontak start butonu kullanılmaktadır. Daha sonra motorun çalışması ve dinamik frenleme için iki adet kontaktör kullanılmaktadır. Sistemde motorun aşırı akım çektiğinde korumak için termik röle kullanılmaktadır. Son olarak ise trafo ve köprü diyot’a ihtiyaç vardır.

Asenkron motorun dinamik frenlemeli kumanda devresi

Kumanda fazımızdan kablomuzu alıyoruz aşırı akım koruma rölesinin kapalı kontağı girişine bağlıyoruz. Aşırı akım koruma rölesinin kapalı kontağından iki adet kablo çıkarak bir tanesini durdurma frenleme butonunun kapalı kontağına bağlanır. Diğer kablo ise durdurma frenleme butonunun açık kontağına bağlanır.

Durdurma frenle kapalı kontağından çıkarak start butonunun açık kontağı (NO) girişine bağlıyoruz. Start botonu açık kontak (NO) çıkışından kablomuzu alarak dinamik frenleme kontaktörünün kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Daha sonra dinamik frenleme kontaktörünün kapalı kontağından (NC) çıkarak asenkron motorumuzu çalıştıracak olan M kontaktörümüzün A1 ucuna bağlıyoruz. M kontaktörünün çalışması için A2 ucuna nötr bağlantısını yapıyoruz.

Sistemin sürekli çalışması için devremizde mühürleme yapmamız gerekmektedir. Mühürleme yapmak için stop butonu çıkışından yada start botonu girişinden kablo alıyoruz. Daha sonra aldığımız kabloyu mühürleme yapacağımız kontaktörün açık kontak (NO) ucuna bağlıyoruz. Mühürleme yaptığımız M kontaktörünün açık kontağından çıkarak mühürleme yapılacak olan start buton çıkış ucuna bağlıyoruz. Ve böylelikle mühürleme yapmış oluyoruz.

Daha sonra durdurma frenleme butonun açık kontağı (NO) çıkışından iki adet kablo alıyoruz. Bu kabloların bir tanesini M kontaktörünün kapalı kontağı (NC) girişine bağlıyoruz. Diğer kabloyu ise trafo girişine 220 volt kısmına bağlıyoruz. Trafonun çalışması 220 volt kısmına nötr bağlantısı yapıyoruz.

Şimdi ise M kontaktörünün kapalı kontağı (NC) çıkışından dinamik frenleme yapacak olan DF kontaktörün A1 ucuna bağlıyoruzz. Dİnamik frenleme kontaktörünün çalışması için A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz.

Bağladığımız trafo çıkışına bir adet köprü diyot bağlıyoruz. Köprü diyot çıkışını ise DF kontaktörünün L1 L2 L3 uçlarına bağlıyoruz. Bağlantısını resimde görebilirsiniz.

M kontatörünün L1 L2 L3 ucuna 3 faz besleme voltajını K otomat sigortadan veriyoruz. M kontaktörünün T1 T2 T3 uçlarından üç fazı çıkartarak termik rölenin L1 L2 L3 uçlarına bağlıyoruz. Daha sonra termik Rölenin T1 T2 T3 uçlarından çıkarak asenkron motorun klemensine bağlantıyı yapıyoruz.

Dinamik frenleme bağlantısını ise M kontaktör çıkışı ile termik röle girişi arasına bağlıyoruz. Bağlantısını yukarıdaki resimde görebilirsiniz.

Yukarıda anlattığımız dinamik frenleme ile durdurma işlemi. Bu yazımızın uygulamalı videosunu izlemek isterseniz https://www.youtube.com/watch?v=BGQByqyBWvw linkini tıklayabilirsiniz.

Peki motor arkasına takılan bobin işlemi nasıl yapılır?

Motor arkasına takılan bobin hareket ederek motoru durdurur yada çalışmasına izin verir. Peki nasıl çalışıyor. Bobine doğru akım uygulandığında manyetik alan oluşarak bobin önündeki metal parçayı kendisine doğru çeker. Dolayısıyla metal parça bobine doğru gidince balata boşta kalır ve motor rahatlıkla döner. Bobine uygulanan doğru akım enerjisi kesildiğinde bobinde manyetik alan oluşmaz. Dolayısıyla bobin önündeki metal parça balataya doğru baskı yapar ve sürtünme yoluyla motorun hızlı durması sağlanır.

Bobin önündeki metal parça manyetik oluşmayınca yaylar vasıtasıyla ileri gider. Daha sonra bobinde manyetik alan oluşunca yayların gerginliğinide yenerek metal parçayı kendisine çeker. Bobinler genellikle 110 volt doğru akımile 220 volt doğru akım arasında çalışmaktadır. Bu doğru akımı köprü diyotlar vermektedir. Köprü diyotların çalışması için iki seçenek vardır.

Birincisi köprü diyot beslemesini motor kontaktörünün açık kontaklarından dolaştırarak sistemi devreye sokar. İkincisi ise motor klemensinden elektrik alarak köprü diyot enerjilendirilir. Freni öğrenmek isterseniz https://www.youtube.com/watch?v=NUKQdUSOlco linkini tıklayabilirsiniz.