Kumanda Devresi Oluşturulmasında Dikkat Edilmesi Gerekenler?

Read Time:2 Minute, 15 Second

Kumanda devresi oluşturulurken dikkat etmemiz bazı kurallar vardır. Kumanda devresi oluşturulmaya başlamadan önce kumanda devre elemanlarının sembollerini bilmemiz gereklidir. Bir devre oluştururken kullanacağımız devre elemanlarını doğru çizmemiz, projede yanlışlık olmamasını sağlamaktadır. Tüm Dünya’da ülkelere göre tasarlanmış kumanda devre elemanlarının sembolleri vardır. Bunlara kısaca NORM denilmektedir.

Bunlar Türk normu (TSE) – Alman normu – Amerikan normu – Rus normlarıdır. Bir devre tasarlarken başlangıcı hangi norm ile başladıysak geri kalan devreyi de aynı norm ile devam etmeliyiz. Devam etmez ise karışıklığa sebebiyet verir. Dolayısıyla yapılacak olan devre bağlantısında ve proje okunmasında zorluklar yaşanacaktır.

Türk normu yukarıdan aşağıya doğru çizilmektedir. En üstte faz en altta ise nötr bağlantısı yapılır. Amerikan normu çizilirken ise devre elemanları soldan başlar sağa doğru devam etmektedir. En sol tarafa faz gelir en sağ tarafa ise nötr bağlantısı gelerek devre tamamlanmış olur.

Kumanda devresinde kontaktörlerin bağlantısı

Kumanda devresi tasarlarken kontaktörlerin yapısı gereği seri şekilde bağlantı yapılamamaktadır. Dolayısıyla kontaktörleri kumanda devrelerinde paralel bir bağlantı yaparak sistemi çalıştırabiliriz. Kontaktörlerin bobinlerine çalışma gerilimi verilme şekli ise 200 volt bobin olan kontaktörün A1 ucuna faz A2 ucuna ise nötr bağlanması gereklidir.

Ayrıca siz devrede A nolu kontaktörün A1 ucuna fazı girdiniz A nolu kontaktörün A2 ucundan çıkıp B nolu kontaktörün A2 ucuna bağlarsanız. B nolu kontaktörün A2 ucuna nötr bağlantısı yaparsanız sistem çalışmayacaktır. Bobin olan bir cihazın çalışmasında seri bağlantı yapılamaz. Paralel bağlantı yapmanız gerekecektir.

Kontaktör yardımcı kontaklarının bağlanması

Kontaktörlerin üzerinde yada ilave olarak takılan yardımcı kontaklar mevcuttur. Bunlar açık kontak (NO) ve kapalı kontaktır (NC). Açık kontak kontaktör çekmediğinde girişine uygulanan gerilimi çıkışından vermez. Kontaktör çektiği zaman açık kontak kontağını kapatır. Dolayısıyla girişine uygulanan gerilim kontağı kapandığı iletir ve sistemin çalışmasına izin verir.

Kapalı kontak kontaktör çekmediğinde girişine uygulanan gerilimi çıkışından verir. Kontaktör çektiği zaman kapalı kontağını açar. dolayısıyla girişine uygulanan gerilim kontağı açınca iletmez. Yani çıkış vermez.

Kumanda devresinde aynı kontaktörün kontakları farklı kontaktöre seri şekilde bağlanmamalıdır. Paralel bağlanması gereklidir. Seri bağlandığı zaman sistem enerjisini kesecek ve çalışmayacaktır. Detaylı bilgi görselde mevcuttur.

Yukarıdaki resimde dikkat ettiyseniz A kontaktörünün açık ve kapalı kontakları seri bağlantı yapılmıştır. A kontaktörü çekmiyorken B kontaktörü çalışmaz. Nedeni ise ilk önceki açık kontağı elektrik gerilimini iletmez. Daha sonra dan A kontaktörü çekti ilk önceki açık kontağını kapattı. Sonraki kapalı kontağını açtı. Dolayısıyla B kontaktörü önündeki A kontaktörü kapalı kontağını açtığı için yine B kontaktörünün çalışmasına izin vermedi. Bu nedenle kontaktörlerin yardımcı kontakları zıt olan kontaktöre seri bağlantı yapılmamalıdır. Paralel bağlantı yapılması gerekmektedir.

Ayrıca kumanda devrelerinin yapılışını öğrenmek istiyorsanız sitemizdeki kumanda devreleri bölümünü inceleyebilirsiniz. İlk başlangıç devlere kesikli çalıştırma sonraki devremiz ise sürekli yani mühürlemeli çalıştırma devreleri başlangıç seviyesi kumanda devreleridir.

Ayrıca kumanda devresinin çizim ve uygulama videosunu izlemek için youtube kanalımızı ziyaret edebilir. Ücretsiz abone olabilirsiniz. https://www.youtube.com/@elektrikegitimi