Kompanzasyon KondansatörDeğişimiYapılırken DikkatEdilmesi Gerekenler

Read Time:3 Minute, 34 Second

Kompanzasyon panolarında kondansatör değiştirirken genellikle yaptığımız hatalar vardır. Ve bu hatalar iş kazalarına hatta can kaybına neden oluyor.

Elektrikçilerin genellikle yaptığı işlem ana kesici şalteri kapatmadan manuel pako şalterden sıfır (0) konumuna alarak kompanzasyon devre dışı bırakılır. Devre dışı bırakılan kompanzasyon grubunun bıçaklı sigortaları sökülür. Ve kondansatör değişimi başlar. Bu yapılan işlem yanlıştır.

Aslında en güvenli kondansatör değiştirme işlemi kompanzasyon grupları tek tek manuel devreden çıkartıp, ana şalteri kapatmak olacaktır.

Yukarıda bahsettiğim enerji kesilmeden bıçaklı sigortaları çıkarıp kondansatör değiştirdiğimizde. Kondansatör değişimi bittikten sonra kontaktörün fazın biri yapışık kaldıysa sizde bıçaklı sigortaları enerji altında taktığınızda. Çok tehlikeli olan bıçaklı sigorta patlaması hatta arklar oluşarak size zarar verecektir. Bu şekilde yazmamım nedeni ise benim daha önceden çalıştığım firmada arkadaşımın başına gelmiş olmasıdır. Tehlikeli işler olduğu için ben de sizlere ayrıntılı olarak yazmak istedim.

Enerjiyi kapattınız hemen kondansatör sökme işlemine başladınız. Bu işlemde yanlıştır. Nedeni ise kondansatörler enerji depolama özelliğine sahiptir. Kondansatör desarj olana kadar beklememiz gerekmektedir. Yada kondansatör uçları ile toprak arasında kısa devre ederek kondansatörün toprak üzerinden boşaltmayı sağlamalıyız.

Kondansatör değişimi yapılırken dikkat edilmesi ve yapılması gereken işlemleri sizlere sırasıyla yazacağım.

Enerji kesilmelidir.

Kondansatöre ait bıçaklı sigortalar sökülmelidir.

Kontaktör uçları L1-T1, L2-T2, L3-T3 olarak omajda yada buzzerda ölçülmelidir. Omaj yada buzzer modda ise ölçü aletinden ses gelmiyorsa kondansatör kısa devre değildir. Omaj yada buzzer modda ölçü aletinizden ses geliyorsa güç kontakları yapışmış olur. Ve kontaktörü değiştirmeniz gerekecektir.

Kondansatör uçları ister kendi uçları ile isterseniz toprak ile kısa devre edilerek desarj olması sağlanır.

Ölçü aleti ile voltaj ölçümü yapılarak kontrolü yapılmalıdır.

Bu işlemler yapıldıktan sonra kondansatör söküm işlemine başlanır.

Takılacak olan kondansatör uçları kısa devre edilerek desarj olması sağlanmalıdır. (Enerjisi bağlı değildi ne gerek var demeyiniz.)

Daha sonra yeni kondansatör takılmalıdır. Kondansatör değiştirildikten sonra bıçaklı sigortaları yerine takabilirsiniz.

En son olarak enerjiyi vererek kompanzasyon sistemini devreye alabilirsiniz.

Kompanzasyon Pano Tasarımı Ve Elektrik Bağlantısı

Pano tasarlarken önceliğimiz kurulum güç olmalıdır. Kurulum güce göre kondansatör kapasitesi ve kaç kademe olacağı tasarlanacaktır.

Kompanzasyon panosunda akım trafosu, reaktif güç kontrol rölesi, kontaktör, kondansatör ve şönt reaktörleri kullanılmaktadır.

Akım trafolarını şebekeden gelen besleme kablolarına bağlanmalıdır. Aşağıdaki resimde akım trafonu montajını görüyorsunuz.

Akım trafosundan çıkan iki adet uç reaktif güç kontrol rölesine bağlanmaktadır.

Pano üzerine bir adet 1-0-2 anahtar konularak kompanzasyon kondansatörleri manuel ve otomatik çalıştırmak için kullanmalıyız. Misal 1 konumuna alındığında sistem otomatik çalışacak 0 konumunda çalışmayacaktır. 2 konumunda ise sistem manuel çalışacaktır. Manuel modda ise arıza durumunda sistemi denemek yada aylık kontrollerde sistemde sorun olup olmadığını görmek için manuel çalıştırmak gerekecektir.

Daha sonra manuel otomatik anahtar altına sistemde hangi kondansatör grubu devrede olduğunu görmek için kaç kademe var ise o kadar uyarı ışığı konulmaktadır. Bu uyarı ışıkları sayesinde sistemde devrede olan grubu görebiliriz.

Daha sonra uyarı ışıklarının altına ise sistem de kaç adet kademe var ise o kadar 0-1 anahtar konulmaktadır. Bu anahtarlar ise sistemi manuel devreye sokmak için kullanılacaktır. Aşağıdaki resimde anlattığım sıralama uygulaması yapılmıştır.

Daha sonra dan kompanzasyon kontrol cihazını monte edersiniz. Kontrol cihazınızı kademeye göre tercih edebilirsiniz. Ardından artık pano içerisine malzeme yerleştirmeye gelsin. Pano içerisine kaç adet standart seri tek fazlı şönt reaktörü kullanacaksınız. Kaç tane kaç mf kondansatör kullanacaksınız bunları hesaplamanız gerekmektedir. Misal 12 kademeli bir sistem kuracaksınız.

O zaman 12 adet çekilecek akıma göre kontaktör seçilmelidir. Kondansatör seçiminde ufak kondansatörden büyüğüne göre sıralamanız gerekmektedir. Çünkü az akım çekildiğinde kompanzasyon az mf kondansatör devreye alacaktır. Ufak bir işletme düşünün 1 mf kondansatörden 45 mf kondansatöre kadar sıralama yapmanız en uygunu olacaktır. Kullanılan kondansatör akımına göre kontaktör seçimi yapılır. Bütün seçimler yapıldıktan sonra bağlantılar yapılmaya başlanmaktadır.

Kompanzasyon Panoları

Kompanzasyon panolarında ufak Mf değerinden başlayarak yüksek Mf değerine doğru kademe seçilmelidir. Akım trafoları ile kontrolü sağlanmalıdır. Kompanzasyon panolarında aslında haftalık kondansatör akım kontrolü yapılıp listeye yazılmalıdır. Sorunlu kondansatörler var ise sistem durdurulup emniyet alındıktan sonra arızalı kondansatör değiştirilmelidir.

Kompanzasyon kontrolünde sadece kondansatör kontrolü değil kontaktör kontrolü, kablo kontrolü, sigorta kontrolü ve sıcaklık kontrolüde yapılmalıdır. Bu tüm kontrolleri yaptıktan sonra bir liste halinde yazmanız bir sonraki arıza durumunda size yol gösterecektir.

Belli dönemlerde bu listeye bakıldığında hangi kısımda daha çok arıza çıkmış nedeni daha çabuk bulunabilecektir. Kompanzasyon pano sıcaklık kontrolünde istenilen sıcaklık aralığında olması kondansatörün daha uzun ömürlü olmasını sağlar.

KOMPANZASYON NEDİR? NASIL HESAPLANIR? REAKTİF GÜÇ NEDİR?

YAZMIŞ OLDUĞUMUZ KONU HAKKINDA UYGULAMALI VİODEO İZLEMEK İÇİN YOUTUBE https://www.youtube.com/channel/UCqgpgIpP2Q0VwHZ_kvnA50Q/featured kanalını takip edebilirsiniz.