Dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen kumanda devresi

Read Time:6 Minute, 39 Second

Dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen kumanda devresi şöyle çalışacaktır. Starta bastığımızda asenkron motor ilk önce 1 dakika ileri yönde yıldız üçgen çalışmaya başlayacaktır. 1 dakika sonunda motor dinamik frenle ile 30 saniye içinde duracaktır. Durduktan sonra asenkron motor geri yönde 1 dakika yıldız üçgen çalışmaya başlayacaktır. Süre sonunda motor dinamik frenleme ile 30 saniye duracaktır. Sistem durduktan sonra tekrar çalışmaya başlamayacaktır. Bu kumanda devresiyle ilgili kumanda devre yapılışını daha sonra ise çalışma mantığını sizlere makaleye dökeceğim.

Dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen Kumanda devresinin yapılışı

Mühürleme devresi

Kumanda sigortasından çıkarak termik röle (NC) kontak girişine bağlıyoruz. Termik röle (NC) çıkışından çıkarak stop butonu kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Ardından Stop butonu kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak start butonu açık kontak (NC) girişine bağlantı yapıyoruz. Start butonu açık kontak (NO) çıkışından çıkarak devremizi işlem bitiminde sonlandıracak olan R2 rölesi com ucuna bağlantı yapıyoruz. R2 rölesi kapalı kontak (NC) çıkışından çıkarak R1 mühürleme rölesi A1 ucuna bağlıyoruz. R1 mühürleme rölesi A2 ucuna ise nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz. Daha sonra mühürleme yapmak için start butonu giriş açık kontak (NO) ucundan bir kablo alıyoruz. Bu aldığımız kabloyu mühürleme yapacağımız R1 rölesinin com ucuna bağlıyoruz. R1 rölesi açık kontak (NO) ucundan çıkarak mühürleme yapacağımız start butonu çıkış açık kontak (NO) ucuna bağlıyoruz. Ve böylelikle mühürleme işlemini yapmış bulunmaktayız.

dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen kumanda devresi

İleri yönde yıldız üçgen çalışma

Daha sonra R1 rölesi açık kontak (NO) ucundan kablo alarak zaman rölesi 1 ortak ucuna bağlıyoruz. Zamanrölesi 1 kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak geri kontaktörü kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Geri kontaktörü kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak dinamik frenleme kontaktörü kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. Dinamik frenleme kapalı (NC) ucundan çıkarak ileri kontaktörü A1 ucuna bağlıyoruz. İleri kontaktörü A2 ucuna ise nötr bağlantısını yapıyoruz.

Zaman rölesi 1 ortak ucundan bir kablo çıkarak zaman rölesi 1 A1 ucuna bağlıyoruz. Çalışması için A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.

Devremizdeki şemaya baktığınız zaman zaman rölesi 1 açık kontak girişine kablo bağlanmış gözükmektedir. Biz bunu kapalı kontak devresinde ortak ucuna bağlamıştık. Dolayısıyla bu bağlantı uygulamada yapılmıyor. Sadece zaman rölesinde her iki kontağında girişleri ayrı ise yapılacaktır.

Dinamik frenleme devresi yapımı

Zaman röles 1 açık kontan (NO) çıkışından çıkıyoruz ve zaman rölesi 2 ortak ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 2 kapalı kontağından çıkarak ileri kontaktörü kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. İleri kontaktörü kapalı kontaktan (NC) çıkarak geri kontaktörü kapalı kontak (NC) girişine bağlıyoruz. Geri kontaktörü kapalı kontaktan (NC) çıkarak dinamik frenleme kontaktörü A1 ucuna bağlıyoruz. Dinamik frenleme kontaktörü A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz. Ardından zaman rölesi 1 açık kontak (NO) ucundan kablo çıkartarak R3 rölesinin com ucuna bağlıyoruz. R3 rölesi açık oontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 2 kapalı kontak ucuna bağlıyoruz. R3 rölesi com ucundan bir kablo alarak zaman rölesi 2 A1 ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 2 A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.

Geri yönde yıldız üçgen çalışma

Zaman rölesi 2 A1 ucundan kablo alarak zaman rölesi 2 ortak ucuna bağlıyoruz. ZR 2 açık kontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 3 ortak ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 3 kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak ileri kontaktörü kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. İleri kontaktörü kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak dinamik frenleme kontaktörü kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. Daha sonra dinamik frenleme kontaktörü kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak geri kontaktörü A1 ucuna bağlıyoruz. Ardından geri kontaktörü A2 ucuna ise nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz. Zaman rölesi 2 açık kontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 3 A1 ucuna bağlıyoruz. ZR 3 A2 ucuna nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz. Zaman rölesi 3 ortak ucuna yine bağlantı yapmıyoruz. Nedenini makale başında belirtmiştim. ZR 3 açık kontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 4 A1 ucuna bağlıyoruz. ZR 4 A2 ucuna ise nötr bağlantısını gerçekleştiriyoruz.

Zaman rölesi 4 A1 ucundan çıkarak ZR 4 ortak uca bağlantı yapıyoruz. Zaman rölesi 4 açık kontak ucundan çıkarak R2 rölesi A1 ucuna bağlıyoruz. R2 rölesi A2 ucuna nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz. Zaman rölesi 4 kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak R3 rölesi A1 ucuna bağlıyoruz. R3 rölesi A2 ucuna ise nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz.

Yıldız üçgen devresi

Start butonu açık kontak (NO) çıkışından çıkarak ileri kontaktörü açık kontak (NO) ucuna ve geri kontaktörü açık kontak (NO) uçlarına bağlıyoruz. İleri kontaktörü açık kontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 5 ortak ucuna bağlıyoruz. Daha sonra geri kontaktörü açık kontak (NO) ucundan çıkarak zaman rölesi 5 ortak ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 5 kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak üçgen kontaktörü kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. Üçgen kontaktörü kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak yıldız kontaktörü A1 ucuna bağlıyoruz. Yıldız kontaktörü A2 ucuna ise nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz.

Zaman rölesi 5 ortak uçtan çıkarak zaman rölesi 5 A1 ucuna bağlıyoruz. Zaman rölesi 5 A2 ucuna nötr bağlantısı yapıyoruz. ZR 5 açık kontağın ortak bağlantısını daha önce yaptığımız için yapmıyoruz. Zaman rölesi 5 açık kontak (NO) ucundan çıkarak yıldız kontaktörü kapalı kontak (NC) ucuna bağlıyoruz. Yıldız kontaktörü kapalı kontak (NC) ucundan çıkarak üçgen kontaktörü A1 ucuna bağlıyoruz. Üçgen kontaktörü A2 ucuna nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz.

Az önce bağlamış olduğumuz ileri yada geri kontaktörünün açık kontak girişinden bir kablo alıyoruz. Aldığımız bu kabloyu dinamik frenleme kontaktörü açık kontak (NO) girişine bağlıyoruz. Dinamik frenleme kontaktörü açık kontak (NO) çıkışından çıkarak dinamik frenleme giriş kısmına bağlıyoruz. Dinamik frenleme giriş kısmı diğer ucuna nötr bağlantısı gerçekleştiriyoruz. DF çıkış uçlarından motor sargılarına kontaktör vasıtasıyla uyguluyoruz.

Dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen güç devresi

Dinamik frenlemeli ileri geri yıldız üçgen kumanda devresi nasıl çalışır

Start butonuna basıldığında röle 1 e enerji gelerek devreye girer. Röle 1’e enerji gelince açık kontağını kapatır ve mühürleme görevini gerçekleştirir. Elimizi starttan kaldırdığımızda devreyi mühürleme üzerinden tamamlayacaktır. Starta verdiğimizde motor ilk önce ileri yön kontaktörü devreye girmektedir. İleri kontaktörü çektiği an açık kontağını kapatarak yıldız üçgen sistemini devreye alacaktır. İleri yönde 15 saniye yıldız daha sonra üçgen çalışacaktır. 1 dakika ileri yönde çalışacaktır. İleri kontaktörü devreye girdiği anda zaman rölesi 1 de enerjilenecek ve bir dakika sayacaktır.

Bir dakika sonra kapalı kontağını açacak, açık kontağını kapatacaktır. Kontağını açtığı için ileri kontaktörü devre dışı olacaktır. Zaman rölesi açık kontağını kapatınca dinamik frenleme sistemini devreye sokacaktır. Bu esnada zaman rölesi 2 de enerjilenecektir. Zaman rölesi 2 30 saniye sayacak ve süre sonunda açık kontağını kapatacak kapalı kontağını açacaktır. Dinamik frenleme devresindeki kapalı kontağını açarak frenlemeyi durduracak. Açık kontağını kapatınca motor geri yönde çalışmaya başlayacaktır. Geri kontaktörü çekince kontağını kapatıp yıldız üçgen sistemi devreye sokacaktır.

Geri kontaktörü devreye girince zaman rölesi 3 enerjilenecek ve 1 dakika sayamaya başlayacaktır. Bir dakika sonra açık kontağını kapatacak kapalı kontağını açacaktır. Geri kontaktörü devresindeki zaman rölesi 3 kontağını açarak sistemi durduracak. Bu esnada açık kontağını kapatarak zaman rölesi 4 enerjilenecektir. Zaman rölesi 4 30 saniye sonra kontakları yer değiştirecektir.

ZR 4 enerjilendiğinde röle 3 de enerjilenecektir. Ve röle 3 kontakları yer değiştirerek açık kontağını kapatır. Dolayısıyla röle 3 kontaklarını kapattığı için dinamik frenleme devreye girecektir. 30 saniye sonra zaman rölesi 4 kontaklarını yer değiştirir ve dinamik frenlemeyi iptal eder. Aynı esnada röle 2 çeker ve sistemi komple durdurur. Dinamik frenleme kontaktörü çektiği her esnada açık kontağını kapatarak dinamik frenleme direncini enerjilendirir ve devreye sokar.

Kumanda devresinde kullanılan malzemeler

R1 rölesi mühürleme devresi için kullanılmıştır. Röle 2 kumanda devresini işlem bitince sonlandırmak için kullanılır. Röle 3 ise motor geri yönde döndündek sonra dinamik frenleme yapması için kullanılmıştır.

İleri kontaktörü motorun ileri yönde, geri kontaktörü motorun ileri yönde çalışması için kullanılmıştır. DF kontaktörü ise motoru durdurmak için kullanılan dinamik frenleme kontaktörüdür.

Yıldız ve üçgen kontaktörleri ise adı üzerinde yıldız devresi ve üçgen devresinde kullanılmıştır.

Zaman rölesi 1 motoru ileri yönde 1 dk çalıştıktan sonra durdurma ve dinamik frenlemeye başlangıcı vermekte kullanılır. Zaman rölesi 2 ileri yönden sonra dinamik frenleme süresi olan 30 saniyeyi yapar ardından motorun geri yönde calışmasına izin verir.

ZR 3 ise motorun geri yönde 1 dakika çalışmasını ve süre sonunda dinamik frenlemenin başlamasını sağlar. Zaman rölesi 4 ise geri yönde döndükten sonra devreye giren dinamik frenleme 30 saniye sonra durdurmaya ve 30 saniye sonunda sistemi komple durduracak olak r2 rölesine komut verir. Zaman rölesi 5 ise yıldız üçgen devresinde yıldızdan üçgene geçme süresini ayarlar.

Detaylı bilgiler almak için veya çizim videosunu izlemek için youtube kanalımıza bakabilirsiniz. Kanal linkimiz https://www.youtube.com/@elektrikegitimi